Is onderhoud van noodverlichting verplicht?
Ja, het onderhoud van noodverlichting is verplicht. Misschien wist u al wel dat het hebben van noodverlichting verplicht is. Maar het onderhoud daarvan is vaak onbekender. Daarom een simpele uitleg gebaseerd op vragen waarom het onderhoud verplicht is. Om te weten waarom het onderhoud verplicht is beginnen wij met de uitleg waarom noodverlichting verplicht is
Is noodverlichting verplicht?
Ja, het is verplicht om noodverlichting te hebben. Dit is vastgelegd in diverse wet- en regelgevingen. Bijvoorbeeld de Arbowet en het Bouwbesluit hebben het over noodverlichting.
Noodverlichting is een verzamelnaam van meerdere soorten vervangingsverlichting. In de meeste gevallen wordt gesproken over vluchtrouteaanduiding en vluchtrouteverlichting. Vluchtrouteaanduiding zijn beter bekend als de groene bordjes met rennende mannetjes. Vluchtrouteverlichting valt vaak niet op en gaat pas aan als de stroom uitvalt. Als er over noodverlichting wordt gesproken in het Bouwbesluit gaat dit meestal over deze vluchtrouteverlichting. De Arbowetgeving wordt veelal vergeten als we het hebben over noodverlichting.
Het Bouwbesluit over noodverlichting
In het Bouwbesluit staat dat noodverlichting verplicht is in een ruimte waar meer dan 75 mensen kunnen samenkomen. Omdat dit meestal tijdens de aanleg niet meetbaar is, is noodverlichting verplicht in een ruimte die groter is dan 60m² (ook wel te herkennen aan de deur, die draait dan niet de ruimte in maar juist naar buiten).
Bij deze ruimte is het belangrijk om te weten dat hier alleen wordt gesproken over vluchtrouteverlichting. Vluchtrouteverlichting in een grote ruimte wordt ook wel anti-paniek verlichting genoemd.
Buiten deze ruimte groter dan 60m² bevind zich de vluchtroute. Het spreekt voor zich dat deze vluchtroute ook altijd voorzien moet zijn van noodverlichting. Misschien denkt u wel: ‘’En als deze zogenaamde vluchtroute genoeg licht krijgt van buiten moet er dan ook vluchtrouteverlichting?’’ Ja, ook dan moet er noodverlichting komen. Aangezien er op elke voorkomende situatie moet worden ingespeeld met noodverlichting. Dit betekent dat er bijvoorbeeld in de avond iemand zich in het pand bevind en de stroom valt uit, hij of zij waarschijnlijk ook geen licht krijgt van buitenaf.
Twee veel voorkomende situaties waar noodverlichting verplicht is volgens het Bouwbesluit.
- In iedere ruimte groter dan 60m²
- In iedere gang die gezien kan worden als vluchtroute.
Het bouwbesluit zegt ook nog iets over vluchtrouteaanduiding:
Vluchtrouteaanduiding is verplicht in een ruimte waar meer dan 50 personen kunnen samenkomen. Aangezien dit ook niet op voorhand meetbaar is wordt er vaak uitgegaan van de zelfde ruimte groter dan 60m². Dit betekend dat vluchtrouteaanduiding in de meeste winkels, kantoren en scholen verplicht zijn.
Vluchtroute aanduiding mag nooit naar niks toe wijzen. Een voorbeeld: als er in de ruimte die groter is dan 60m² een pictogram (vluchtrouteaanduiding) hangt die richting een vluchtroute wijst moet er in die vluchtroute ook pictogrammen hangen die wijzen richting een nooduitgang.
Daarnaast is het verplicht om altijd de juiste route aan te geven richting een nooduitgang. Dit betekent dat er in de vluchtroute duidelijk zichtbaar een vluchtrouteaanduiding moet hangen die u wijst naar de dichtstbijzijnde nooduitgang.
Voor vluchtrouteaanduiding zijn bepaalde zichtbaarheidseisen. Deze zijn na te lezen in de NEN 3011 en de NEN-EN 1838. Dit is documentatie die aangeeft welke kleur, zichtbaarheid en vormen de aanduiding moet hebben.
De Arbowetgeving over noodverlichting
De vaak minder bekende Arbowetgeving spreekt ook over noodverlichting. Volgens de Arbowetgeving is de werkgever aansprakelijk voor de noodverlichting.
Iedere werkgever is verplicht volgens zijn zorgplicht om een veilige situatie te creëren voor zijn medewerkers. Laten we hierbij de klanten en bezoekers niet vergeten.
Als het uitvallen van verlichting gevaar kan opleveren voor de personen in het gebouw, moet hier een veilige oplossing voor zijn. Deze veilige oplossing is er in de vorm van noodverlichting. Binnen enkele seconden moet er weer voldoende verlichting zijn om iedereen binnen het gebouw veilig te evacueren. Daarnaast moet op werkplekken die gevaar kunnen opleveren bij het uitvallen van verlichting, goed werkende noodverlichting worden geplaatst.
Daarnaast is de werkgever verplicht om duidelijke vluchtrouteaanduiding aan te geven. De werknemer, bezoeker of klant moet altijd weten waar de dichtstbijzijnde nooduitgang is.
Door het niet plaatsen van noodverlichting ondermijnt de werkgever zijn zorgplicht.
We kunnen dus wel zeggen dat noodverlichting zondermeer verplicht is. Vraag een specialist om u hierover te informeren.
Is het onderhoud van noodverlichting verplicht?
Als noodverlichting verplicht is zoals hierboven benoemd kan u toch eigenlijk al concluderen dat het onderhoud ervan ook verplicht is.
Met noodverlichting verhoogt u de veiligheid van medewerkers, klanten en bezoekers. Met vluchtrouteaanduiding geeft u duidelijk aan waar de nooduitgang zich bevind en dit geeft iedereen duidelijk een veilig gevoel.
Om noodverlichting in iedere situatie de juiste kwaliteit te laten leveren is het onderhoud verplicht. Met het onderhoud wordt het armatuur (technische naam voor de behuizing van de lichtbron) gecontroleerd. De controle bestaat uit meerde onderdelen:
- Controleren op beschadigingen.
- Controleren of de lamp nog op de juiste plaatst hangt.
- Controleren op oververhitting.
Naast de controle van het armatuur wordt de batterij en de lamp preventief vervangen. Hiervoor zijn termijnen vastgelegd die de garantie geven op het juist functioneren van de noodverlichting. Bij het juist functioneren wordt bedoeld dat de noodverlichting het bij stroomuitval minimaal een uur vol houdt. De lamp wordt brandend gehouden door een accu. Deze accu heeft een garantie van 4 jaar en moet na deze termijn vervagen worden.
De lichtbron daartegen moet afhankelijk van vluchtroute – aanduiding of verlichting na 1 of na 4 jaar vervangen worden. Bij vluchtrouteaanduiding (de groene bordjes met rennende mannetjes die altijd moeten branden) is dit na 1 jaar. Bij vluchtrouteverlichting moet de lamp vervangen worden na 4 jaar of wanneer de uiteinden van de lamp zwart beginnen te kleuren.
Conclusie: Noodverlichting inclusief het onderhoud is elk jaar verplicht! Als werkgever bent u verplicht het onderhoud uit te voeren en als gebouweigenaar bent u verplicht om noodverlichting te plaatsen.
